Người thầy, nghệ sĩ lớn Nguyễn Trung Kiên đã từng gắn bó với nghề này cho đến khi anh từng nói: “Nếu bây giờ không được dạy, chắc tôi chết mất”.
Đôi nét về NSND Nguyễn Trung Kiên
Nghệ sĩ nhân dân Nguyễn Trung Kiên sinh năm 1938 tại tỉnh Thái Bình. Khi cha anh là nhà cách mạng Nguyễn Danh Đới qua đời, anh đang tuổi ăn nói, nỗi đau quá lớn là chồng mất con đè trên vai người mẹ gầy guộc. Trung Kiên khi lớn lên đã bộc lộ năng khiếu và theo đuổi con đường âm nhạc không hề dễ dàng bởi quan điểm phổ biến lúc bấy giờ cho rằng ca hát chỉ để giải trí, không phải là công việc nghiêm túc. Trung Kiên lớn lên trong phong trào ca hát quần chúng, sau này được Nhạc viện Việt Nam (nay là Nhạc viện Quốc gia Việt Nam) sang Liên Xô du học rồi về hát phục vụ nhân dân. Mọi thứ giống như một nhiệm vụ trong tay anh ấy.
Sự nghiệp gắn liền với dòng chảy lịch sử
Sự nghiệp của Trung Kiên gắn liền với dòng chảy lịch sử của những sự kiện quan trọng từ chiến tranh đến hòa bình. Tiếng hát của anh theo lính biệt kích ra chiến trường, biểu diễn cho bộ đội và thanh niên xung phong, rồi tiếp tục lưu diễn cho đến năm 1975. Việc chạy nước rút, tiếng hát của Trung Kiên và các sự kiện lịch sử khác phải thỏa mãn điều không thể có của thời đại. Anh thu âm các ca khúc mới trên Đài Tiếng nói Việt Nam ngày này qua ngày khác và mỗi ca khúc chỉ mất 1 giờ để hoàn thành. Tuy nhiên, khi Quân Giải phóng nhân dân tràn vào và các bài hát mới liên tục về, tỉnh / thành phố giải phóng có bài hát mới mà anh và nghệ sĩ không thể thu âm cùng lúc.
Kỷ niệm đáng nhớ nhất trong sự nghiệp lâu dài nổi bật của Trung Kiên có lẽ là việc nhạc sĩ Hoàng Hà đã ghi lại niềm vui cho đất nước vào đêm 30/4 lịch sử. Anh ấy đã hoàn thành một bản ghi âm một cách vội vàng. Đó là thứ cảm xúc vỡ ra trong tim hàng triệu người sau hàng năm trời dồn nén, và ông, ca sĩ Trung Kiên thì cất cao khúc khải hoàn ca của đất nước. Đó là thứ cảm xúc chính ông không tìm lại trong đời dù sau này có hát ca khúc Đất nước trọn niềm vui bao nhiêu lần…
Nguyễn Trung Kiên – Người thầy vĩ đại
Tại sao Trung Kiên, Quang Thọ, Vũ Dậu … hát trong làn khói mà bài hát trong trẻo, thanh khiết và rực rỡ-cái thần thái này không có ở các ca sĩ đương thời? Chẳng hạn, học trò cưng nhất của Trung Kiên là Trọng Tấn hát bài Tình ca của nhạc sĩ Hoàng Việt, hát hay, vẫn đẹp và chuẩn nhưng tinh thần không đạt đến độ trầm hùng như thầy của mình.
Nhiều nghệ sĩ trả lời rằng do thế hệ này khác biệt; không sống ở thời kỳ đó, không trực tiếp chứng kiến hoàn cảnh lịch sử; nên không truyền tải được tinh thần nhạc đỏ như thế hệ nghệ sĩ Trung Kiên. Tuy nhiên, NSND Trung Kiên vẫn không ngừng truyền tải tất cả những gì mình có cho học trò; kể cả kiến thức, kinh nghiệm hay tinh thần. Anh là thầy của nhiều ca sĩ nổi tiếng như NSND Quốc Hùng; NSND Thu Hiền, Quang Thọ, NSND Lê Dung, NSƯT Đăng Dương, Bích Hồng, Lan Anh; Ca sĩ Trọng Tấn, Tân Nhàn, Phương Nga,…
NSND Trung Kiên từng nói; dạy học là cách để trả ơn cuộc đời song cũng là công việc ông say đắm. Dĩ nhiên, đồng lương từ giảng dạy không đáng gì với thu nhập từ việc biểu diễn nhưng ông chẳng màng so đo tính toán. Ông nói vắn rằng: “Nếu bây giờ không được dạy, chắc tôi chết”. Duy tâm như vậy, ông mới có thể là người thầy lớn đến cuối đời.
Quốc Trung – một trong các “học trò đặc biệt” của Nguyễn Trung Kiên
NSND Trung Kiên là thầy của rất nhiều tên tuổi song ít ai biết; ông còn có một “học trò đặc biệt” chính là con trai duy nhất – nhạc sĩ Quốc Trung. Nói là “học trò”, vì từ bé Quốc Trung đã được bố hướng theo con đường âm nhạc. Thời bao cấp, kinh tế khó khăn; nhưng ông dám mạnh tay đầu tư cho con trai một chiếc piano tập đàn.
Trung Kiên nghiêm khắc với con trai hơn cả với học trò. Nhiều người không hiểu vì sao Trung Kiên đánh đòn con trai vì cậu bé đánh nhau với bạn hoặc dứt khoát không cho con chạy xe máy đi chơi. Hóa ra ông làm mọi thứ để giữ lại đôi tay tài hoa cho Quốc Trung. Vì chỉ một tai nạn hay chấn thương; giấc mơ nghệ sĩ của con trai ông sẽ mãi mãi bị hủy hoại.
Quốc Trung trở thành một người tài hoa
Bước ra khỏi cuộc huấn luyện của bố Trung Kiên và vòng tay của mẹ Thanh Nga; Quốc Trung trở thành một người ngoài xã hội thì tài hoa, được trọng vọng; ở nhà có thể tự làm thảy việc nấu cơm, rửa bát, quét nhà….
Dù vậy, Trung Kiên không ép con làm gì anh không thích. Ngày xưa, ông muốn Quốc Trung theo âm nhạc cổ điển; nhưng anh lại thích nhạc nhẹ, nhạc hiện đại. Thế là vợ chồng Trung Kiên chiều theo ý con. Tương tự sau này, ông từng có linh cảm về hôn nhân của con trai nhưng không nói ra, chỉ nín thở theo dõi từ xa…
Quốc Trung lại dạy các con theo đúng cách ngày xưa bố dạy mình
Nhìn vào ba thế hệ của gia đình NSND Trung Kiên; bạn sẽ thấy nhiều điều, ít nhất là một vòng quay đi đúng hướng. Trung Kiên dạy Quốc Trung; anh dạy Thiện Thanh và Đăng Quang giống như cha anh dạy anh ngày xưa. Đăng Quang đã thể hiện tiềm năng của mình với màn trình diễn piano tài năng của mình. Thiện Thanh sẽ tiếp tục sự nghiệp giảng dạy của mình. Chỉ hai ngày sau đám cưới của cháu gái Thiện Thanh; Nghệ sĩ nhân dân Trung Kiên đã qua đời.
Sự ra đi của NSND Trung Kiên theo quy luật tất yếu của sinh, lão, bệnh, tử; khi con trai ông là nhạc sĩ Quốc Trung đã đứng vào hàng ngũ những lão làng trong giới nghệ thuật phía Bắc. Quốc Trung chào tạm biệt cha rất ngắn gọn: “Bố đã có cuộc đời đẹp mà con tự hào được là một phần trong đó”. Tất nhiên, nhiều người cũng có chung niềm vinh dự. Nghệ sĩ nhân dân Trung Kiên có thể nhắm mắt; vì anh đang sống một cuộc đời bận rộn cống hiến cho nhân dân.
Trích dẫn từ Vietnamnet.vn
Phạm Ngân